Case: Młodzieżowa Rada Miasta X, posiada w swoim statucie następujące postanowienia:

  • Młodzieżowa Rada Miasta podejmuje wszelkie decyzje w formie ustawy.

  • Ustawy Młodzieżowej Rady Miasta są przyjmowane w głosowaniu jawnym.

Pytania:

  • Czy Młodzieżowa Rada Miasta mogła nadać sobie kompetencje ustawodawcze, określone w statucie? 
  • Czy decyzje podejmowane w formie ustawy są wiążące?

Odpowiedź IREPSO:

Rozważania należy zacząć od przywołania treści art. 5b ust. 10 ustawy o samorządzie gminnym. Zgodnie ze wskazaną regulacją: ,,Rada gminy, tworząc młodzieżową radę gminy, nadaje jej statut określający w szczególności zasady działania młodzieżowej rady…”. Prosta analiza literalnego brzmienia przywołanego ustępu wskazuje, że Młodzieżowa Rada Miasta nie mogła nadać sobie takich uprawnień bowiem to nie ona określa treść statutu a właściwa rada gminy. Określenie brzmienia takiego statutu następuje w drodze podjęcia przez radę gminy stosownej uchwały.

Należy wskazać, że Młodzieżowa Rada Miasta nie mogła nadać sobie kompetencji określonych w statucie. Statut Młodzieżowej Rady Miasta jest bowiem określany w drodze uchwały rady gminy.

Na marginesie można jedynie zaznaczyć, że uchwały rady gminy poddawane są często konsultacjom społecznym. Uczestnicząc w konsultacjach młodzi ludzie mogą mieć wpływ na kształ uchwał, jednak ostateczne ich brzmienie jest przyjmowane w głosowaniu nad stosowną uchwałą przez radę gminy.

Oddzielną kwestią jest odniesienie się do “kompetencji ustawodawczych”. Sformułowanie statutu: “Młodzieżowa Rada Miasta podejmuje wszelkie decyzje w formie ustawy.”, należy uznać za oczywistą omyłkę pisarską, o czym dalej.

Art. 10 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wskazuje na oparciu systemu władzy o trójpodział władzy, wymieniając m.in. “władzę ustawodawczą”. Art. Art. 10 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wskazuje natomiast, że “Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat”.

Jak już wskazano, zgodnie z art. 5b ust. 10 ustawy o samorządzie gminnym, rada gminy nadając statut młodzieżowej radzie ma określić jej niezbędne dla funkcjonowania elementy ustrojowe oraz poszczególnych trybów w ramach poszczególnych działań. Niemniej normy statutowe nie mogą stać w sprzeczności z normami ustawowymi. Za sprzeczne z prawem należy zatem uznać nadanie Młodzieżowej Radzie Miasta kompetencji w zakresie podejmowania ustaw. Błąd taki ma charakter oczywisty, a wręcz rażący.

Pojawić może się zatem pytanie w jaki sposób można przywrócić statutowi wspomniany przymiot zgodności z prawem. Z całą pewnością Młodzieżowa Rada Miasta nie może powyższego błędu samodzielnie konwalidować. Ponownie należy zwrócić bowiem uwagę, że art. 5b ust. 10 ustawy o samorządzie gminnym przyznaje wyłączną kompetencję w zakresie uchwalenia (w tym również zmiany) statutu – radzie gminy. Odnotować należy, że zmiana taka nie wpływa w kadencyjność organów, czy inne istotne ustrojowo kwestie. W istocie uchwała taka będzie zmierzać do zapewnienia zgodności z prawem, dlatego też będzie mogła być podjęta w toku trwania kadencji młodzieżowej rady.

Konkludując: Młodzieżowa Rada Miasta powinna zgłosić radzie gminy dostrzeżony błąd. Dopiero rada gminy będzie mogła zmienić treść statutu Młodzieżowej Rady Miasta.